Bài 1 Giới thiệu tổng quát về Esperanto

1          1. Giới thiệu:

Esperanto là một ngôn ngữ hệ thống được xây dựng với khoảng vài trăm tiền tố và hậu tố nên chúng ta sẽ không phải học từ vựng nhiều như các ngôn ngữ khác.

      Bên cạnh đó đây cũng là ngôn ngữ có ngữ pháp rất đơn giản nên rất dễ học và đây cũng là cơ sở để học ngoại ngữ tốt hơn vì thông thạo một ngoại ngữ sẽ giúp ta tự tin hơn, dễ nắm bắt ngôn ngữ khác hơn.

2. Bảng chữ cái:

A                                       H         “hô”                             O         “ô”

B   “bô”                             Ĥ         “kh..ô”                         P          “pô”

C   “sc..ô”                         I                                               R         “kh..rô”

Ĉ   “chô”                           J          “dô”                             S          “sô”

D   “đô”                            Ĵ          “zj + ô”                        Ŝ          “sh..ô” ("sh" của shi tiểu)

E    “ê”                              K         “k + ô”                         T          “tô”

F    “f + ô”                        L          “lô”                             U

     G    “gô”                            M        “mô”                            Ŭ         “ô” (xuống giọng)

Ĝ   “giô”                           N         “nô”                             V        “vô”

Z    “zô”

3.  Đại từ xưng hô:

Mi   “tôi”                                                              Ni        “chúng tôi”

Vi   “anh, chị, bạn” ngôi hai số ít                        Vi        ngôi hai số nhiều

Li  “anh ấy”                                                           ili        “họ” (đã biết "họ" là ai)

Ŝi “chị ấy”

Ĝi “nó”

*** Oni “họ, người ta” không cụ thể chỉ một ai.

Tính từ sở hữu ta thêm đuôi tính từ -a:

Mia, via, lia, ŝia, ĝia, nia, ilia, onia lần lượt là: của tôi, của bạn, của anh ấy, của cô ấy, của nó, của chúng tôi, của họ, của người ta.

vd: mia domo (nhà tôi), lia kuko (bánh của anh ấy),  nia amiko (một người bạn của chúng tôi),
ilia lernejo (trường của họ),...

4.  Ba thì chính:

Est- tiền tố “là”

Động từ không chia theo ngôi.

Thì quá khứ (hậu tố -is)

Tôi là: Mi estis

Bạn là: Vi estis

Họ là: Ili estis

…

Thì hiện tại cũng là thì hiện tại tiếp diễn (hậu tố -as)

Cô ấy đã là: Ŝi estas

Anh ấy đã là: Li estas

Người ta đã là: Oni estas

…

Thì tương lai (hậu tố -os)

Tôi sẽ là: Mi estos

Nó sẽ là: Ĝi estos

Cô ấy sẽ là: Ŝi estos

...

Nhớ hậu tố của ba thì –is, -as, -os (có phát âm s hơi gió ở sau)

5.  Một số tiền tố cho bạn tập chia 3 thì:

Est- “là”                            renkont- “gặp”            manĝ- “ăn”

Far- “làm”                        skrib- “viết”                vojaĝ- “du lịch”

Forges- “quên”                 trink- “uống”              anonc- “thông báo”

Hav- “có”                          trov- “tìm”                  dezir- “ao ước”

Kapt- “bắt, bắt giữ”          vend- “bán”                 loĝ- “ở, cư ngụ”

Lav- “rửa”                         vid- “xem, thấy”         vol- “muốn”   

Pet- “yêu cầu”                  lern- “học”                 pov- “có thể”

Port- “mang vác”             kolekt- “thu gôm, thu thập”

Dev- “phải”                       aĉet- mua

Bây giờ bạn hãy tập chia ba thì bằng cách thêm ba hậu tố -is (quá khứ), 

-as (hiện tại), -os (tương lai)

Hết bài 1.